سیاره ی ناهید
ناهید (سیاره)
![]() تصویر رادار از سطح ناهید. این سیاره اگر فاقد جو بود، اینگونه دیده میشد. تصویر بالا توسط کاوشگر ماژلانگرفته شده است.
| |
طبفهبندی | |
---|---|
تلفظ | ![]() |
حالت مالکیت | Venusian or (rarely) Cytherean, Venerean |
خواص مداری[۲][۳] | |
مبدأ مبدأ (ستارهشناسی) | |
اوج و حضیض |
|
اوج |
|
نیمقطر بزرگ |
|
خروج از مرکز مداری | ۰.۰۰۶۷ |
تناوب مداری |
|
تناوب مداری | 583.92 days[۲] |
سرعت متوسط مداری | 35.02 km/s |
آنومالی متوسط | ۵۰٫۱۱۵° |
زاویه انحراف |
|
طول گره صعودی | ۷۶٫۶۷۸° |
شناسه حضیض | ۵۵٫۱۸۶° |
قمر | None |
Physical characteristics | |
شعاع متوسط |
|
تختشدگی | 0[۵] |
Surface area |
|
حجم |
|
جرم (فیزیک) |
|
چگالیمتوسط | ۵.۲۴۳ g/cm3 |
گرانش سطحی |
|
سرعت گریز | 10.36 km/s |
دوره چرخش | −۲۴۳.۰۱۸۵ day (Retrograde) |
Equatorial rotation velocity | ۶٫۵۲ کیلومتر بر ساعت (۱٫۸۱ متر بر ثانیه) |
انحراف محوری | ۱۷۷٫۳۶°[۲] |
بعد قطب |
|
ناهید (هم چنین زهُره) به ترتیب فاصله از خورشید، دومین سیاره سامانه خورشیدی است که میان زمین و تیر (عطارد) قرار گرفتهاست. این سیاره نزدیکترین سیاره به زمین میباشد و بعد از ماه، درخشانترین جرم آسمانی طبیعی است که به هنگام شب از زمین رویت میشود. ناهید داغترین سیاره در سامانه خورشیدی است. جو ضخیم و غلیظ آن موجب میشود که دیدن سطح آن از طریق رصد، دشوار باشد.
این سیاره در فارسی بیدخت و بیلفت نیز نامیده میشد.[۱] و واژه بیدُخت در شکل کهنتر خود بَغدخت و به معنای «دختر خدا» بودهاست.[۲]
سیاره ناهید بدون ماه است و از بسیاری دیدگاهها چون اندازه، جرم، گرانش و ترکیبات ساختاری به زمین همانندی دارد و به همین شَوَند به آن برنام خواهرِ زمین را دادهاند. یکی از شوندهای این نام گذاری این است که دانشمندان میگویند در چند میلیون سال پیش سیاره ناهید بسیار همانند زمین بوده و دارای شرایط زندگی بوده است[نیازمند منبع] اما به شوند نزدیک شدن به خورشید شرایط زندگی در آن از بین رفت. چنان که قطر آن در حدود ۱۲٫۱۰۴ کیلومتر است، در سنجش با زمین که قطرش ۱۲٫۷۵۶ کیلومتر است. جرم ناهید حدوداً ۸۱ درصد جرم زمین و چگالی آن، نزدیک به ۹۵ درصد چگالی زمین است. با این حال ناهید در سنجش با بیشتر سیارات سامانه خورشیدی از جمله زمین، کرویتر است و به شوند چرخش آهسته به دور مدارش، پدیده تورفتگی یا مسطح شدن قطبها و بادکردگی یا تورم نواحی استوایی در آن، کمتر از دیگر سیارات رخ میدهد.
این سیاره را جزء سیارههای زمینسان و فشرده طبقهبندی کردهاند که دارای آتشفشانهای فعال، «ناهیدلرزه» و کوهوارهاست. ناهید در مداری تقریباً دایرهوار به فاصله میانگین ۱۰۸ میلیون کیلومتر از خورشید، به دور آن میگردد. هنگامی که در نزدیکترین وضعیت نسبت به زمین قرار میگیرد، فاصله آن با زمین ۴۲ میلیون کیلومتر میشود و در دورترین حالت ۲۵۷ میلیون کیلومتر با آن فاصله دارد.
زمان لازم برای یکبار گردش این سیاره به دور خورشید ۲۲۵ روز زمینی میباشد. تفاوت بزرگ ناهید با زمین، جو آن است که بیشتر آنرا دیاکسید کربن تشکیل داده و در ابرهای فوقانی آن قطرات ریز اسید سولفوریک وجود دارد. وجود دیاکسید کربن در جو این سیاره دمای آنرا به مقدار بسیار چشمگیری افزایش دادهاست. (۴۸۰ درجه سانتیگراد نزدیک سطح سیاره). همچنین لازم است ذکر شود که سیاره زهره دارای مغناطیس درونی نیست.
نور آفتاب پس از نفوذ در جو این سیاره و جذب شدن توسط سطح آن، بهصورت گرما از سطح بازتابیده میشود، اما انبوه دیاکسید کربنِ جو ناهید، این گرمای بازتابیده را به دام انداخته و از رها شدن آن در فضا جلوگیری میکند. این جذب اضافی گرما، که به پدیده گلخانهای معروف است، میانگین گرمای ناهید را بیش از هر سیاره دیگری (حتی سیاره تیر) در سامانه خورشیدی بالا بردهاست بهطوریکه این حرارت برای ذوب کردن فلزسرب کافیست. از اینرو پیدایش زندگی در این سیاره، غیر ممکن است.
در اوایل سال ۱۹۶۰ راداری را بهسوی ناهید نشانهروی کردند که سیگنالهای آن از ابرهای این سیاره عبور کرده و پس از برخورد با سطح جامد سیاره، منعکس گردید. برای نخستین بار دانشمندان اطلاع جالبی را درباره سطح ناهید بهدست آوردند، که نشان میداد ناهید دارای حرکت چرخشی در جهت معکوس است. چرخش آن از شرق به غرب است و آفتاب از مغرب طلوع و در مشرق غروب میکند.
ایرانیان در زمان هخامنشیان، خدای مونث آناهیتا (ایزد باروری و آبها) را با این سیاره مرتبط میدانستند که در پارسی میانه، به اَناهید و در فارسی امروزی به ناهید تغییر یافتهاست. نام لاتین این سیاره، ونوس، برگرفته از نام خدای رومی عشق و زیبایی است. در یونان باستان، نام خدای آفرودیته بر آن نهاده شد.
محتویات
[نهفتن]سیاره زهره گرم ترین سیاره منظومه خورشیدی[ویرایش]
سیاره زهره که به آن ناهید هم میگویند با آنکه اولین سیاره منظومه خورشیدی نیست، بلکه دومین سیاره است، ولی این سیاره برخلاف عطارددارای جو است. سیاراتی که دارای جو هستند مثل گلخانه و یا خانهای که گرما را در خود ذخیره میکند چند برابر عطارد گرما را در خود ذخیره میکند.
کاوشهای رباتیک در ناهید[ویرایش]
سفینه مارینر ۲، که در اوت ۱۹۶۲ پرتاب شد، در دسامبر ۱۹۶۲ از ۳۵۰۰۰ کیلومتری ناهید گذشت. مشاهدات این سفینه نشان داد که زهره را ابرهای سفید رنگ مایل به زردی، کاملاً پوشاندهاست و شکافی در این ابرها نیست که از راه آن بتوان نظری به سطح جامد این سیاره افکند.سفینه مارینر ۱۰ در فوریه ۱۹۷۴ از ارتفاعی کمتر از ۶۵۰۰ کیلومتری، زهره را مورد پژوهش قرار داد و معلوم شد که این ابرها حرکت منطقهای دارند و با سرعتی بیش از ۲۴۰ کیلومتر در ساعت سیاره را دور میزنند و در مناطقی از زهره که رو به خورشید است، برهمکنشی میان جریانهای بزرگ مقیاس همرفتی با این حرکت منطقهای وجود دارد. در ۲۲ اکتبر ۱۹۷۵ وسیلهای از سفینه بدون سرنشین ونرا ۹ متعلق به اتحاد جماهیر شوروی سابق، بر زهره فرود آمد و علی رغم شرایط فوقالعاده سخت دما و فشار توانست به مدت ۲ ساعت عکسهایی از چشم انداز این سیاره بگیرد و اطلاعات گستردهای از سطح زهره بفرستد. سه روز بعد وسیله مشابهی از سفینه ونرا ۱۰ در ۲۲۰۰ کیلومتری محل فرود وسیله ونرا ۹ به زهره نشست و یافتههای خود را به مدت ۶۵ دقیقه ارسال کرد. این عکسها، نخستین عکسهایی بودند که تا آن زمان از سطح سیارهای دیگر گرفته شده بود.[۳]
- کاوشگر مداری ونوساکسپرس، یازدهم آوریل سال ۲۰۰۶ میلادی وارد مدار سیاره ناهید گشت و تنها پس از یک روز موفق شد اولین تصویر را ازقطب جنوب این سیاره برداشت و به زمین مخابره کند. این اولین باری بود که تصویری از قطب جنوب سیاره ناهید برداشته میشد.[۴]
ناهید در ادبیات[ویرایش]
در ادبیات فارسی زهره نماد عشق و دلدادگی است و صاحب آن خداوند عشق است. از داستانهای آن میتوان به داستان نظامی و یا داستان ایرج میرزا اشاره کرد.